تشخیص عیار نقره یعنی مشخص کردن درصد خلوص نقره در یک آلیاژ یا ترکیبی از آلیاژها. این مقدار به صورت درصدی محاسبه شده و برحسب {هزارم یا میلی} بیان می‌شود. از این مفهوم برای تشخیص کیفیت و ارزش زیورآلات نقره استفاده می‌شود. رایج‌ترین عیارهایی که برای نقره معرفی شده شامل عیار 999، 925، 900، 800 و 750 است.
عیار نقره چیست؟
به درصد خلوص عنصر نقره در آلیاژهای مختلف عیار نقره می‌گویند. این مقدار در آلیاژهای مختلف متفاوت است. در صنعت ساخت زیورآلات نقره از مقادیر مختلفی مثل: عیار 999، 925، 900، 800 و 750 استفاده می‌شود. هر کدام از این اعداد نشان‌دهنده استحکام، کیفیت و طول عمر زیورآلات نقره هستند. این عیارها معمولا به شکل نشانه‌گذاری شده بر روی جواهرات یا هر وسیله دیگر درج می‌شوند تا خلوص و اعتبار آن را نشان دهند.
عیار نقره 999: عیار 999 نشان‌دهنده خلوص بالای نقره در یک آلیاژ است. عدد 999 یعنی اینکه آلیاژ مورد نظر (به صورت تقریبی) از نقره خالص تشکیل شده است. در این صورت درصد خیلی زیادی از ترکیب نقره است و مواد دیگر درصد بسیار ناچیزی در آن آلیاژ دارند. نقره 999 ارزش بالایی دارد و برای مصاف خاصی مثل جواهرسازی، ساخت سکه‌های نقره، ساخت آنتیک، و بعضی از قطعات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عیار نقره 925: عیار 925 به معنای خلوص 92.5 درصدی نقره در یک آلیاژ است. این مقدار نیز خلوص بالایی محسوب می‌شود و مقاومت و استحکام بالایی دارد. نقره با درصد خلوص 92.5 با عنوان نقره استرلینگ (Sterling Silver) هم شناخته می‌شود و یکی از متداول‌ترین عیارهای نقره به حساب می‌آید. نقره استرلینگ در صنایع زیادی مثل: جواهرسازی، ساخت ظروف نقره‌ای و ساعت‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عیار نقره 900: عیار 900 به آلیاژی گفته می‌شود که 90 درصد آن نقره خالص و 10 درصد آن ترکیبات دیگر است. نقره 900 در مقایسه با موارد بالا خلوص کمتری داشته و ممکن است کمی نرم‌تر و قابل انعطاف‌تر از آنها باشد. این نوع از نقره در صنایع مختلفی مثل: ساعت‌سازی، ساخت لوازم تزیینی، ساخت جواهرات کاربرد دارد.
عیار نقره 800: نقره 800 به معنای خلوص یا عیار نقره در آلیاژی است که شامل 80 درصد نقره خالص و 20 درصد مواد دیگر است. این آلیاژ در مقایسه با آلیاژهای با عیار بالاتر، کمترین میزان نقره خالص را در خود دارد. نقره 800 معمولاً در صنایعی مانند جواهرسازی و تزیینات مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل وجود مقدار قابل توجهی مواد دیگر در آلیاژ (معمولاً مس و گاهی اوقات نیکل)، ممکن است این آلیاژ کمی نرم‌تر و کمتر براق از آلیاژهای با عیار بالاتر باشد. اما باز هم می‌تواند یک گزینه مناسب برای ساخت قطعات جواهری و ظروفی باشد که از نقره استفاده می‌کنند و خواص آن برای کاربردهای خاص قابل قبول است.
عیار نقره 750: عیار نقره 750 به معنای خلوص یا عیار نقره در آلیاژی است که شامل 75 درصد نقره خالص و 25 درصد مواد دیگر مانند مس است. این آلیاژ در تولید جواهرات و ظروف مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به وجود مواد دیگر در آلیاژ، نقره 750 ممکن است کمی کمتر براق و نرم‌تر از آلیاژهای با خلوص بالاتر باشد. با این حال، با قابلیت شکل‌دهی و استحکام خوبی که دارد، می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای ساخت قطعات جواهری و تزیینات باشد.
اهمیت عیارسنجی نقره
کیفیت و استحکام: عیار نقره تأثیر مستقیمی بر کیفیت و استحکام زیورآلات دارد. آلیاژهایی با عیار بالا، بهترین استحکام را دارند و زیورآلاتی که با عیار بالا ساخته می‌شوند مستحکم‌تر هستند.
زنگ‌زدگی: نقره خالص به تنهایی تمایل زیادی به زنگ‌زدگی دارد. با ترکیب نقره با عناصر دیگر مثل: مس و روی، مقاومت زیادی در برابر زنگ‌زدگی به دست می‌آورند. البته لازم به ذکر است که زیورآلاتی با عیار بالا، دارای لایه‌های محافظ و پوشش‌های ویژه‌ای هستند که از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کنند.
قیمت: مقدار نقره خالص در آلیاژ تأثیر زیادی بر قیمت زیورآلات دارد. زیورآلات با عیار بالاتر معمولاً قیمت بیشتری دارند، زیرا مقدار نقره خالص در آنها بیشتر است.
آلرژی: برخی از افراد ممکن است حساسیت‌هایی نسبت به آلیاژهای مختلف داشته باشند. نقره با عیار بالا، به دلیل کمتر بودن مواد دیگر در ترکیب، احتمال تحریک حساسیت را کاهش می‌دهد. با توجه به این موضوع زیورآلات نقره با عیار بالا می‌توانند گزینه مناسبی برای افراد حساس باشند.
تعیین هویت: عیار نقره می‌تواند به عنوان یک عامل تعیین هویت استفاده شود. عیار نقره در نمادها و نشان‌ها معمولا برجسته شده و به مشتریان کمک می‌کند تا اطمینان داشته باشند که زیورآلاتی که خریداری می‌کنند از کیفیت خوبی برخوردار هستند.
طراحی متنوع: زیورآلات نقره‌ای که عیار بالایی دارند به راحتی قابل پرس و خم‌شدن هستند. با توجه به این ویژگی، برای نقره‌هایی با عیار بالا طرح‌های متنوع‌تری را می‌توان اجرا کرد. به طور معمول این نوع از زیورآلات قابلیت این را دارند که با تکنیک‌های ساخت مختلف طرح‌های جذابی را به وجود بیاورند.
تشخیص عیار نقره به کمک تکنیک های ساده
تشخیص عیار نقره، کار چندان ساده‌ای نیست و به ابزار و مواد مختلفی نیاز دارد. تشخیص عیار نقره یک فرایند دقیق و دارای چالش‌های خاص است به همین دلیل باید توسط افراد متخصص در این زمینه انجام شود. مشاوره از متخصصین بهترین روش برای تشخیص دقیق عیار نقره است. آنها به وسیله دانش فنی خود می‌توانند عیارسنجی کرده و شما را در خرید زیورآلات یاری کنند. البته روش‌هایی هم برای تشخیص تقریبی عیار نقره وجود دارد که در قسمت پایین توضیح داده‌ایم.
تست شیمیایی: برخی از فروشگاه‌ها و کارگاه‌های جواهرسازی می‌توانند تست شیمیایی را بر روی زیورآلات نقره انجام دهند. این تست‌ها به طور معمول با استفاده از مواد شیمیایی خاصی انجام می‌شوند تا عیار نقره را تشخیص دهند. این روش دقیق‌ترین روش برای تشخیص عیار نقره است.
تست مغناطیسی: نقره با عیار بالا، خاصیت مغناطیسی کمی دارد. بنابراین با استفاده از یک وسیله مغناطیسی، می‌توان زیورآلات نقره با عیار پایین را از سایرین تشخیص داد. به این صورت که اگر انواع بدلیجات، به وسیله مغناطیسی جذب شوند، می‌توان نتیجه گرفت که حاوی درصد بالایی از ناخالصی‌ها هستند.
تست نور: نقره خالص در معرض نور معمولی به طور طبیعی تیره نمی‌شود. با استناد به این روش می‌توان زیورآلات را در معرض نور معمولی یا مستقیم قرار داد؛ اگر زیورآلات تیره شد یعنی حاوی نقره با عیار کمتر است. اما اگر زیورآلات در برابر نور پایدار و بدون تغییر رنگ بود عیار بالایی دارد.
آزمایش اسید نیتریک: شما می‌توانید قطره‌ای از اسید نیتریک را بر روی سطح زیورآلات نقره‌ای قرار داده و واکنش آن را مشاهده کنید. نقره با عیار بالا به طور کلی با اسید نیتریک واکنش نمی‌دهد و در صورت وجود نقره با عیار کمتر، زیورآلات قطره اسید را به خاطر می‌سپارد.
سفیدکننده مواد شیمیایی: می‌توانید از محلول‌های سفیدکننده مانند آب‌اکسیژنه 3٪ استفاده کنید. قرار دادن زیورآلات در این محلول ممکن است باعث تغییر رنگ زیورآلات شود. اگر تغییر رنگ زیورآلات به رنگ آبی یا سفید اتفاق بیفتد، احتمالا نقره با عیار کمتر است.
سنجش وزن: این روش به شما کمک می‌کند تا تقریبی از عیار نقره به دست آورید. شما می‌توانید وزن زیورآلات نقره‌ای را با استفاده از ترازوی دقیق اندازه‌گیری کنید. عیار نقره با توجه به استاندارد 925 به معنای 92.5٪ نقره خالص است. با توجه به وزن کل زیورآلات می‌توان تخمینی از میزان نقره خالص در آلیاژ را به دست آورد.
توجه داشته باشید که روش‌های خانگی برای تشخیص عیار نقره تنها می‌توانند نتایج تقریبی و تخمینی ارائه دهند و دقت آنها نسبت به روش‌های حرفه‌ای بسیار کمتر است. پس اگر قصد تعیین عیار نقره را دارید حتما با یک فرد باتجربه مشورت کنید.بررسی گواهینامه‌ها و مدارک معتبر یک فروشگاه می‌تواند به شما در تشخیص عیار نقره هم کمک کند. اما در نهایت برای اطمینان کامل از عیار نقره در زیورآلات، توصیه می‌شود از فروشگاه معتبر نقره فروشی خرید کنید.